Przeprowadzenie 29 października wyborów lokalnych w Kolumbii będzie ważnym testem ambitnej polityki pokojowej rządu „Paz Total”.

Jak dotąd konflikty między licznymi grupami zbrojnymi w kraju nie ustały, a ich skutki humanitarne odczuwa ludność. Nowy raport pokazuje również, że kraj ten nadal jest najbardziej niebezpiecznym na świecie dla obrońców praw człowieka .

W ostatnich miesiącach podpisano zawieszenia broni, częściowo przy wsparciu Norwegii, z dwiema największymi norweskimi grupami partyzanckimi – ELN i EMC-FARC (nazywanymi także dysydentami FARC). Ponadto rząd poczynił istotne postępy w negocjacjach z innymi grupami zbrojnymi, w tym: w Buenaventura, Quibdo i Medellín. Spowodowało to spadek liczby morderstw w tych miastach o 40–60 procent .

Jednak w wielu miejscach kraju sytuacja bezpieczeństwa jest nadal nie do utrzymania. Ponieważ, mimo że zawieszenie broni zmniejsza liczbę walk między partyzantami a siłami bezpieczeństwa, potyczki między grupami wciąż trwają. Jeśli nie ograniczymy poziomu przemocy, ryzykujemy, że wybory lokalne staną się najbardziej brutalnymi od ponad 20 lat. Stawka jest zatem wysoka, nie tylko dla procesu pokojowego, ale również dla rozwoju demokracji w kraju.

Reforma rolna

Gdy w sierpniu 2022 r. Gustavo Petro objął władzę jako pierwszy lewicowy prezydent kraju, obiecał wdrożyć cele porozumienia pokojowego, które zostało podpisane z partyzantami FARC w 2016 r. Zwłaszcza tę część porozumienia, która dotyczy reformy rolnej, czyli sprawiedliwszego podziału gruntów rolnych. W przeciwieństwie do poprzedniego rządu, rząd Petro wspiera działania sprawiedliwości przejściowej, której celem jest pociągnięcie do odpowiedzialności różnych stron konfliktu, wysłuchanie głosów ofiar i przywrócenie sprawiedliwości. Zalecenia zawarte w raportach komisji prawdy posłużą jako podstawa dalszych wysiłków na rzecz pokoju.

Środowisko i pokój są ze sobą powiązane

Dzięki nowemu rządowi Kolumbia otrzymała pierwszy w swojej historii narodowy plan rozwoju, który powstał na podstawie sugestii społeczeństwa. Plan pokazuje, że pokój, bezpieczeństwo żywnościowe, rozwój obszarów wiejskich i kwestie ochrony środowiska są ze sobą powiązane i muszą być rozwiązywane wspólnie. Dlatego ograniczenie wylesiania jest dla rządu priorytetem. Według Ministerstwa Środowiska kraju, w 2022 r. nastąpił spadek o prawie 30 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim, a wszystko wskazuje na to, że w tym roku wynik będzie jeszcze lepszy. Największe redukcje miały miejsce na terenach kontrolowanych przez partyzantów. To pokazuje, że można temu zapobiec tylko poprzez znalezienie politycznych rozwiązań konfliktów zbrojnych. Polityka pokojowa ma większe szanse powodzenia, jeżeli zasoby naturalne są zarządzane w sposób zrównoważony. To jest podstawa nowych negocjacji pokojowych.

Kościół jako budowniczy pokoju

Ludzie i społeczności lokalne biorą udział w dialogach krajowych i regionalnych, aby zapewnić zakotwiczenie i wsparcie wysiłków na rzecz pokoju. Tutaj gra Kościół Katolicki i Caritas ważną rolę. Na przykład w trakcie kampanii wyborczej Caritas przy wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Ambasady Norwegii zorganizowano serię spotkań pomiędzy mieszkańcami a kandydatami startującymi w wyborach w regionach najbardziej dotkniętych przemocą. Takie tematy jak trwały pokój, bezpieczeństwo żywnościowe, ochrona lasów i reforma rolna znalazły się na porządku dziennym, mając na celu pozytywne przyczynienie się do wdrożenia porozumienia pokojowego. 

Kościół bierze udział w większości oficjalnych i nieoficjalnych spotkań grup zbrojnych z rządem, a także w lokalnych społecznościach w najbardziej dotkniętych konfliktem rejonach kraju. W krótkiej perspektywie celem jest zmniejszenie przemocy i cierpienia ludzkości, natomiast w dłuższej perspektywie negocjacje pokojowe otwierają nowe możliwości dla władz, jeśli chodzi o wdrażanie polityki rozwojowej i ochrony środowiska.

Wyzwania są wielkie, ale pokojowa wola rządu oraz odwaga i wytrwałość lokalnych organizacji dają powód do nadziei. Caritas Norwegia będzie nadal wspierać Kolumbię na drodze do trwałego pokoju i bardziej sprawiedliwego społeczeństwa.